Vluchtgedrag
Ondanks dat het paard al eeuwen gedomesticeerd is en ondanks selectief fokken, is het instinct van het paard nooit verdwenen; Het blijft een vluchtdier. Natuurlijk verschilt de hoeveelheid vlucht gevoelens in een paard, per ras en per paard. Maar toch beïnvloed dit gedrag alle paarden tot op een zekere hoogte veel meer dan men zou willen. Hier moet je dan ook rekening mee houden en zelfs eigenlijk als een positieve eigenschap van het paard zien. Het is een overlevingsdrang en dat maakt het paard zo levendig en zelfdenkend.
Vanaf het moment van de geboorte is het de instinct van het veulen om zo snel mogelijk op te staan en te leren lopen, te drinken van zijn moeder, en klaar te zijn om op de vlucht te slaan. In zijn eerste levensjaar leert hij veel van zijn moeder en blijft hij in haar veiligheid. Elk geluidje of beweging zou een potentiële bedreiging van een roofdier kunnen zijn en het overleven is het voornaamste. Nu het paard gedomesticeerd is betekend dat niet automatisch dat er geen leeuwen of andere bedreigende monsters meer bestaan! Zijn instinct zegt anders! En zelfs wij mensen gedragen ons vaak onbewust als een roofdier. Geen wonder dat sommige paarden zo nerveus zijn!
Het hele lichaam van het paard is er op gebouwd om acuut op de vlucht te kunnen slaan. Zijn stofwisseling, zijn spieren en zijn snelheid.
De ogen van het paard werken ook anders dan onze ogen. Hij ziet twee dimensionaal en paarden hebben ook minder kleuren ter beschikking en ter onderscheiding. Vandaar dat donkere plekken en schaduwen vaak een paard onzeker maken. Als een paard graast kan hij alles matig overzien tot bijna 360 graden om hem heen.
Als hij dan wat hoort brengt hij zijn hoofd omhoog om beter te kunnen focussen in de richting waarvan het geluid vandaan komt. En bij verdere onraad brengt hij zijn hoofd helemaal naar boven, waardoor zijn lichaam endorfine in het bloed loslaat om hem daarmee paraat te maken om op de vlucht te slaan.
Nu lijkt het bij sommige paarden soms of ze wel overal van schrikken en bang zijn. Deze paarden zijn gewoon erg onzeker en zitten soms niet lekker in hun vel. Dit kan verschillende redenen hebben; onzekerheid over de ruiter (hij voelt aan dat de ruiter ook onzeker is), een slechte herinnering, onervarenheid. Het kan met het eten te maken hebben (te veel haver bv), met lichamelijke pijn of zelfs iets totaal anders; een ongelukkige sfeer op stal, veel nervositeit om hem heen en ga zo maar door... Paarden kunnen jammer genoeg niet echt praten, dus is het aan ons om alle mogelijkheden door te nemen en de oorzaak te vinden en dit probleem voor hem op te lossen.
Dit zijn allemaal dingen om rekening mee te houden. Maar met de opbouw van de relatie met je paard, zal hij leren je steeds meer te vertrouwen. Net zoals de kudde hun leider vertrouwd. Maar dat vertrouwen moet je wel eerst verdienen. En tot die tijd vertrouwd hij toch maar liever op z’n instinct en z’n kennis – en wie zou dat niet doen?